Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Hrubieszowie

Za twórcę puzzli uznaje się Johna Spilsbury (1739-1769), pochodzącego z Londynu grawera i kartografa. Stworzył on pierwsze puzzle, które miały służyć przede wszystkim jako pomoc w nauce geografii. W celu ułatwienia przyswajania wiedzy naklejał drukowane mapy na cienkie mahoniowe deski i rozcinał całość wzdłuż granic państw. Forma pomocy opracowana przez Johna Spilsbury bardzo szybko rozprzestrzeniła się w całej Anglii i zaczęła być wykorzystywana również do nauczania wielu innych przedmiotów. Poza Anglią puzzle rozprzestrzeniły się w drugiej połowie XIX wieku.

Obecnie Puzzle to rozrywka którą cenią sobie nawet osoby, które uwielbiają nowoczesne technologie. Tablety, smartfony i laptopy działają dopóki nie wyczerpią się w nich baterie. Puzzlami bawić można się zawsze i dosłownie wszędzie: w podróżny czy podczas awarii prądu w domu. W przypadku układanek nie trzeba martwić się o uszkodzenia. Zabawa jest stosunkowo niedroga, łatwo dostępna i wciągająca. Niewielkie kartonowe, gumowe, drewniane elementy są cudowną rozrywkę dla dzieci i całych rodzin. Nieustająca moda na puzzle jak i gry planszowe pobija nawet rozrywki świata wirtualnego. Fenomen puzzli tkwi w ich układaniu i w sposobie jaki wpływają na rozwój dzieci i dorosłych. Puzzle składamy z niewielkich elementów o charakterystycznych kształtach w formę najczęściej większego obrazka. Dopasowując do siebie poszczególne fragmenty, ćwiczymy wytrwałość, koncentrację, cierpliwość, a także precyzję. Układanie puzzli to doskonałe ćwiczenie mózgu, gdyż podczas składania pojedynczych elementów do pracy pobudzone zostają obie półkule – zabawa ta ma charakter działań logicznych i analitycznych. Używamy przy tym wyobraźni. Dopasowywanie do siebie niewielkich elementów o specyficznych kształtach pobudza neurony do działania. Zwiększa to wydajność komórek nerwowych, lepiej je odżywia. Układanie puzzli odgrywa niebagatelną rolę w kształtowaniu tzw. pamięci roboczej. Zmusza pamięć do aktywnego przetrzymywania informacji co do odnalezionych już elementów, a także zapamiętywania, jakie puzzle należy w danym momencie odnaleźć. Układanie puzzli niezwykle skutecznie rozwija zdolności przestrzenne oraz wzrokowe. Próbując dopasować właściwy fragment do części obrazka, dzieci ćwiczą manipulację palców oraz precyzję wykonywanych ruchów. Składanie puzzli obrazkowych sprzyja również widzeniu przestrzennemu. Zdolność ta jest ważna dla rozwoju umiejętności matematycznych i logicznych. Zabawa puzzlami to również doskonałe przygotowanie do nauki czytania i pisania. Układanie puzzli jest w bezpośredni sposób związane z rozwojem obszarów odpowiedzialnych za spostrzegawczość, zdolności związane z różnicowaniem figur. Poprzez tą rozrywkę rozwijamy w dziecku myślenie przyczynowo-skutkowe i wiarę we własne możliwości. Obecnie istnieje ogromny wybór puzzli. Poza tradycyjnymi puzzlami są również układanki w formie kostek, magnetyczne, piankowe, drewniane. Zabawę w układanie można zacząć już od 18 miesiąca życia od prostych, kilkuelementowych obrazków. Wybierając puzzle najlepiej zacząć od małych wyraźnych obrazków, o barwach zdecydowanych, a ukazane elementy powinny być rozdzielone widocznymi konturami. Puzzle są ewolucyjne, tzn. rozwijają się z dzieckiem. Warto zastosować puzzle wykonane z pianki – po namoczeniu przyklejają się w łatwy sposób do glazury. Można bawić się nimi na dywanie, podłodze. Puzzle dotykowe - dziecko dotykając poszczególne elementy czuje sierść zwierząt, uczy się i rozwija zmysł dotyku. Puzzle do opowiadania - czytając bajkę, wspólnie z dzieckiem układamy puzzle ilustrujące przebieg zdarzeń. Zapewnia to zabawę i naukę. Puzzle kostki - składają się z kwadratowych klocków. Na boku każdej kostki znajduje się kolorowy rysunek. Dzięki temu z jednych puzzli można ułożyć aż 6 kolorowych obrazków. Zabawa układanką to doskonałe ćwiczenie koordynacji ręka-oko oraz zdolności manualnych. Konieczność dopasowywania do siebie elementów wyrabia precyzję ruchu. Dobre zdolności manualne to łatwiejsza nauka pisania i rysowania, a także pewniejszy chwyt przyboru piszącego. Wyobraźnia przestrzenna umożliwia rozumienie relacji pomiędzy różnymi elementami, obiektami. Wyobraźnia przestrzenna umożliwia składanie wielu elementów w całość oraz przewidywanie efektu końcowego. Jest to zaleta, która w przyszłości pomoże w samodzielnym rozwiązywaniu wielu zadań. Związana jest z logiką i kreatywnością. Dziecięca układanka to pierwszy krok w karierze inżyniera. To również zabawa która znakomicie, rozwija zdolności społeczne, a także nauka kreatywności. To również bardzo dobre zajęcie wyciszające, które sprzyja nauce koncentracji, wytrwałości i wymaga działania zorientowanego na cel. Puzzle przeznaczone dla nastolatków składają się z większej liczby elementów mają mniejszy rozmiar, a układany obrazek jest bardziej skomplikowany. Ważne jest, aby puzzle układać razem. Dzieci, młodzież potrzebują bliskości oraz uwagi rodziców, a wspólna zabawa, spędzony czas to doskonały sposób na wzajemne poznawanie się oraz ugruntowanie więzi rodzinnych. W razie potrzeby opiekun może pomóc dziecku w układaniu obrazka (nie powinien układać za niego). Układając puzzle mogą też poznawać litery, cyfry, zwierzęta, kolory itp. Układanki rozwijają kreatywność - cechę naukowców czy wynalazców. Łamigłówki i układanki kreatywne będą doskonałym ćwiczeniem dla fantazji, wyobraźni i zmysłu artystycznego. Dlatego warto wybierać dla swoich dzieci również puzzle, z których układać można wiele różnych wzorów i zachęcać je do nieograniczonego tworzenia.

Opracowała pedagog, logopeda Ewa Wasiak

Fotorelacja z prowadzonych zajęć przygotowały: Iga Barańska, Małgorzata Barańska, Ilona Puszek, Ewa Wasiak.

Zajęcia prowadzone są z zachowaniem Procedury funkcjonowania Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Hrubieszowie w stanie epidemii COVID – 19.