Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Hrubieszowie

Samoocena dziecka kształtuje się pod wpływem oddziaływań najważniejszych osób w życiu dziecka: rodziców, dziadków, opiekunów, nauczycieli.

Dzieci, które doświadczają szacunku, zachęty i wsparcia, łatwiej radzą sobie z wyzwaniami, problemami, trudnościami, takimi jak rozczarowanie, rozłąka z rodzicami, strata.

Odpowiednia samoocena dziecka sprzyja dokonywaniu korzystnych dla niego wyborów w obliczu kryzysów rozwojowych. Ponadto amortyzuje i chroni dzieci i młodzież przed negatywnymi wpływami i zachowaniami szkodliwymi dla siebie i innych, takimi jak agresja, samookaleczanie, uzależnienie.

 

W wychowywaniu dzieci należy zwrócić uwagę na pomaganie dzieciom w kształtowaniu pozytywnej samooceny. Poniższe pytania mogą być pomocne w ocenie samopoczucia dziecka:

• Czy dziecko uświadamia sobie, że jest bezużyteczne, samo krytykuje swoje zachowanie, m.in. mówi, że nie poradzi sobie, nikt mnie nie polubi…?

• Czy dziecko identyfikuje się z okrutnymi postaciami z bajek lub opowiadań? Dziecko naśladuje je, przenosząc agresję na inne obszary?

• Czy dziecko zwleka z wykonywaniem zajęć szkolnych do ostatniej chwili?

• Czy dziecko skupia się na swoich niepowodzeniach, przeszkodach, czy wyobraża sobie wszystkie możliwe negatywne rozwiązania?

• Czy dziecko ma wrażenie, że musi kontrolować innych, chce dominować w grupie, manipulować innymi?

• Czy dziecku trudno jest uznać coś za udane, czy nie umie docenić własnych osiągnięć, czy trudno mu przyjąć pochwałę?

• Czy dziecko naśladuje innych, staje się zależne, przystosowuje się do innych i nie jest świadome swoich opinii, swojego zdania lub unika je wyrażać?

 

Jak więc wspierać dzieci w odkrywaniu ich osobistego potencjału?

Najpierw trzeba zmierzyć się z wciąż jeszcze popularnym przekonaniem, że pochwały, komunikowanie zalet „psują” dziecko, pielęgnują egoizm. i będą sprzyjać samolubstwu. A praktyka pokazuje, że dziecko jest chwalone i zachęcane stara się jeszcze bardziej. Z drugiej strony, gdy jest ciągle krytykowane, dochodzi do wniosku, że jego wysiłki są we wszystkich przypadkach daremne, że nie ma sensu próbować, ponieważ jego rodzice są zawsze niezadowoleni.

Dzieci w trakcie całego okresu rozwojowego odkrywają siebie, co potrafią, jakie mają możliwości, eksperymentują. Zadaniem opiekuna jest pomóc dzieciom odkryć ich mocne strony i rozpoznać ich słabości, aby można je było przezwyciężyć przy wsparciu dorosłych. Różne rodzaje zajęć dodatkowych są ważnym obszarem do poznania samego siebie przez dzieci – rozwijania ich zainteresowań i umiejętności. Pozwalają również poszerzyć krąg znajomych i skonfrontować opinie innych osób na swój temat.

Warto pozwolić dzieciom dokonywać własnych wyborów, czasem pozwalając na podejmowanie ryzyka rozwoju samodzielności i niezależności, np. wspinanie się na najwyższą gałąź, z rozsądkiem podążać za dzieckiem, a nie w sposób nadopiekuńczy zakazywać, ostrzegać, przewidywać klęskę.

Dbaj też o marzenia dzieci, zachęcaj je do ich spełniania i wspieraj, przypominając im o odwadze, wypatrując sytuacji, w których napotykają przeszkody.

 

A jak chwała jest godna pochwały, aby chwała była jasna i konstruktywna dla dziecka?

Dobra pochwała składa się z dwóch części:

słów opisujących to, co widzimy na temat zachowania dziecka (na przykład „Och, widzę, że kuchnia jest czysta. Cieszę się, że umyłeś naczynia po posiłku”. wieczór” lub „ Słyszałem, że dzisiaj pomogłeś sąsiadce znieść na dół ciężką sieć. Cieszę się, że mi to powiedziała").

Wniosków, do które może się wyciągnąć dziecko, gdy słyszy twoje słowa. (np. pomyśli: „Mogę być samodzielna, pomóc mamie”, „Mogę być pomocna i dobra dla innych”).

Należy podsumować godne pochwały zachowanie dziecka. (np. powiedz:,( „To się nazywa troska o porządek w domu”, „To bardzo dobry i szlachetny uczynek”).

 

Na podstawie:

D. Chapman Weston, M. Weston „Smarter Every Day. 365 gier i zabaw kształtuje charakter, wrażliwość i inteligencję emocjonalną dzieci „

Faber A., Mazlish E”. Jak rozmawiać, żeby dzieci nas słuchały - jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły "

 

Opracowała: Aneta Dyl-Tarnawska psycholog